27 czerwca 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 12 kwietnia 2018 r. o zasadach pozyskiwania informacji o niekaralności osób ubiegających się o zatrudnienie i osób zatrudnionych w podmiotach sektora finansowego (Dz. U. z 2018 r., poz. 1130) – dalej „Ustawa”. Ustawa jest istotna dla działalności podmiotów z sektora finansowego.

Ustawa określa zasady pozyskiwania informacji o niekaralności osób ubiegających się o zatrudnienie oraz osób zatrudnionych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na niektórych stanowiskach w podmiotach sektora finansowego. Zgodnie z art. 1 ust. 3 Ustawy przez zatrudnienie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rozumie się stosunek prawny, na podstawie którego osoba przebywająca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wykonuje czynności na rzecz podmiotu sektora finansowego na podstawie stosunku pracy, umowy o dzieło, umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług, umowy agencyjnej lub innej umowy o podobnym charakterze.

Ustawa w art. 2 ust. 1 i 2 zawiera szeroki katalog podmiotów zaliczanych do sektora finansowego, w tym:

1. alternatywne spółki inwestycyjne, o których jest mowa w art. 8a ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (tj. Dz. U. z 2018 r., poz. 56 ze zm.) – dalej „ustawa o AFI”,

2. zarządzających alternatywnymi spółkami inwestycyjnymi, o których mowa w art. 8b ust. 2 pkt 2 ustawy o AFI (zarówno wpisanych do rejestru jak i posiadających zezwolenie).

Obowiązki określone w Ustawie dotyczą osób ubiegających się o zatrudnienie lub zatrudnionych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w podmiotach sektora finansowego na stanowisku związanym z:

1. zarządzaniem mieniem tego podmiotu lub osób trzecich,

2. dostępem do informacji prawnie chronionych,

3. podejmowaniem decyzji obarczonych wysokim ryzykiem utraty mienia tego podmiotu lub osób trzecich lub wyrządzeniem innej znacznej szkody temu podmiotowi lub osobom trzecim,

(„stanowiska kwalifikowane”)

Podmioty z sektora finansowego mogą żądać udzielenia informacji dotyczących skazania prawomocnym wyrokiem za przestępstwa określone w art. 3 ust. 1 Ustawy, a osoba ubiegająca się o zatrudnienie lub osoba zatrudniona na stanowisku kwalifikowanym obowiązana jest do udzielenia takiej informacji. Lista przestępstw, określona w art. 3 ust. 1 Ustawy, jest niezwykle szeroka i nie sposób jest ich tutaj enumeratywnie wymieć. Warto wskazać, że chodzi o przestępstwa nie tylko określone w Kodeksie karnym, ale także m. in. w ustawie o AFI, ustawie o obligacjach czy ustawie o obrocie instrumentami finansowymi.

Podmioty z sektora finansowego mogą żądać udzielenia informacji o skazaniu za określone przestępstwa od następujących osób i w następujących sytuacjach:

1. od kandydatów ubiegających się o zatrudnienie w podmiotach sektora finansowego na stanowisku kwalifikowanym przed podjęciem zatrudnienia,

2. od osób już zatrudnionych w podmiotach z sektora finansowego na stanowiskach kwalifikowanych:

   1. nie częściej niż raz na 12 miesięcy,

   2. każdorazowo w przypadku, gdy pracodawca poweźmie uzasadnione podejrzenie, że osoba zatrudniona została skazana za przestępstwa określone w Ustawie,

3. w przypadku powierzenia danej osobie stanowiska kwalifikowanego (np. wewnętrznego awansu), co istotne zarówno w sytuacji, kiedy osoba pracująca w podmiocie z sektora finansowego obejmuje obowiązki na stanowisku kwalifikowanym (a wcześniej takiego stanowiska nie piastowała), jak i w sytuacji zmiany pomiędzy stanowiskami kwalifikowanymi (np. osoba zarządzająca mieniem podmiotu przechodzi na stanowisko związane z dostępem do informacji prawnie chronionych).

Potwierdzenie faktu braku karalności następuje poprzez złożenie oświadczenia przez osobę, której informacje dotyczą. Dodatkowo podmiot zatrudniający daną osobę może żądać przedłożenia przez nią informacji z Krajowego Rejestru Karnego (informacja taka nie może być wydana wcześniej niż 3 miesiące przed dniem jej przedłożenia temu podmiotowi). Pracodawcy może być przedłożona kopia informacji z KRK, ale pod warunkiem okazania do wglądu również oryginału. Podmiot sektora finansowego niezwłocznie zwraca osobie, która na jego żądanie wystąpiła do Krajowego Rejestru Karnego o informację z KRK, równowartość poniesionej opłaty za uzyskanie tej informacji. Oświadczenie wraz z informacją składa się przed podjęciem zatrudnienia lub objęciem stanowiska kwalifikowanego, a także 14 dni od złożenia żądania przez podmiot z sektora finansowego.

Nieudzielenie żądanej informacji lub udzielenie informacji potwierdzającej skazanie danej osoby może być podstawą odmowy zatrudnienia lub może stanowić przyczynę rozwiązania z tą osobą stosunku pracy za wypowiedzeniem lub rozwiązania z nią innej umowy, na podstawie której jest ona zatrudniona przez podmiot sektora finansowego. W przypadku tzw. wewnętrznych awansów nieudzielenie tej informacji lub udzielenie informacji potwierdzającej skazanie danej osoby nie może stanowić zwolnienia z pracy lub rozwiązania umowy na stanowisku, które nie jest kwalifikowane (tj. może stanowić podstawę braku awansu, ale nie może stanowić zwolnienia na dotychczasowym stanowisku).

Przepisy Ustawy stosuje się zarówno do trwających postępowań rekrutacyjnych jak i osób, które w dniu jej wejścia w życie są zatrudnione w podmiotach z sektora finansowego.

*****

W przypadku pytań lub wątpliwości, zapraszamy do kontaktu.