Czego brakuje w aktualnych przepisach K.s.h. o transformacji (połączenie, podział i przekształcenie) spółek handlowych? Podziału spółki w ten sposób, że akcje/udziały spółki dzielonej trafią do spółki zależnej od spółki dzielonej, a nie do wspólników („podział w dół”).

Tytuł IV K.s.h. zawiera zdawałoby się szeroką gamę możliwych transformacji spółek. Połączenia, podziały i przekształcenia można dokonywać na różne sposoby. Są oczywiście wyjątki. Np. spółki osobowe nie mogą być spółkami przejmującymi; nie można łączyć, dzielić i przekształcać spółek w likwidacji, które rozpoczęły podział majątku ani spółek w upadłości; nie można dzielić spółek osobowych. Te wyjątki są wprost wskazane w przepisach K.s.h.

Jaki wyjątek nie jest więc opisany w K.s.h. lub inaczej jakiej transformacji nie da się przeprowadzić, mimo że w ustawie wprost o tym nie ma mowy? Nie da się przeprowadzić „podziału w dół”, tj. podziału, gdzie majątek spółki dzielonej zostanie wydzielony do spółki (nie będącej wspólnikiem spółki dzielonej), w zamian za udziały/akcje zaoferowane spółce dzielonej. Dzięki takiemu podziałowi
mogłaby powstać struktura holdingowa, gdzie majątek spółki dzielonej zostałby wyodrębniony do spółki zależnej.

Brzmienie art. 531 § 5 K.s.h. wskazuje, że podziały mogą być poziome, tj. udziały/akcje spółek zawiązanych/przejmujących przysługują wspólnikom spółki dzielonej („podział w bok”). Rezultat „podziału w dół” da się osiągnąć, ale wymaga to paru kroków. Np. podział, a później wniesienie aportem przez wspólników udziałów/akcji spółki wydzielonej/nowej do spółki dzielonej albo aport majątku spółki do innej spółki. W pierwszym wypadku mamy jednak dwie transakcje. W drugim mamy zwykły aport (bez sukcesji uniwersalnej).

”Podziału w dół” mocno wg mnie brakuje, dlatego że ułatwiałby tworzenie struktur holdingowych. Trochę nadziei wlewają w serce przepisy prawa wspólnotowego. Jedna z ostatnich zmian do dyrektywy 1017/1132 w sprawie niektórych aspektów prawa spółek wprowadza w zakresie podziałów transgranicznych taki podział, że spółka dzielona przenosi część swojego majątku na jedną lub więcej spółek przejmujących w zamian za emisję na rzecz spółki dzielonej udziałów/akcji w spółkach przejmujących. Zmiana powinna być wdrożona w prawie państw członkowskich do 31 stycznia 2023 r.

Co prawda nowy sposób podziału dotyczy tylko podziałów transgranicznych, ale mam nadzieje, że implementując te przepisy ustawodawca nie potraktuje lepiej podmiotów zagranicznych niż polskich, tzn. pozwoli na „podziały w dół” w „czysto krajowych” podziałach.

Autor: Szymon Kaczmarek, partner w Loewen
#podziały #transformacjespółek #podziałwdół #loewen